Prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przyznawane są osobom innym niż ubezpieczone, posiadającym obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których dochód nie przekracza kryterium dochodowego, tj. 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej lub 600 zł dla osoby w rodzinie.
Po wpłynięciu wniosku pracownik socjalny przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy w celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej wnioskodawcy oraz braku dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową wnioskodawcy lub jego rodziny. Decyzja administracyjna w sprawie przyznania lub odmowy przyznania prawa do świadczeń opieki zdrowotnej wydawana jest niezwłocznie, w terminie do miesiąca od daty złożenia wniosku wraz z wymaganą dokumentacją.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje przez okres 90 dni od dnia określonego w decyzji, którym jest dzień złożenia wniosku, a w przypadku udzielania świadczeń w stanie nagłym – dzień udzielenia świadczenia, chyba że w tym okresie świadczeniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Świadczeniobiorca jest obowiązany niezwłocznie poinformować organ, który wydał decyzję o każdej zmianie w sytuacji dochodowej lub majątkowej oraz objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym.